ابزارهای رولینگ شانه‌اییکی از مهم‌ترین تجهیزات در فرآیند ماشین‌کاری بدون براده‌برداریهستند که برای ایجاد دندانه‌ها، شیارها و فرم‌های خاص سطحیروی قطعات فلزی استفاده می‌شوند. این ابزارها در دسته ابزارهای خانکشی و شکل‌دهی سطحیقرار می‌گیرند اما با مکانیزم خاص رولینگ (Rolling) عمل می‌کنند. در ادامه توضیح کامل این ابزارها را می‌دهم:
ابزارهای رولینگ شانه‌ای چیست؟
ابزار رولینگ شانه‌ای ابزاری است که از چند شانه‌ی فلزی سخت‌کاری شده تشکیل شده و در حین حرکت خطی و رفت‌وبرگشتی بر روی سطح قطعه کار، موجب شکل‌دهی و فرم‌دهی می‌شود.
برخلاف روش‌های براده‌برداری مثل تراش یا فرزکاری، در این فرآیند
هیچ براده‌ای جدا نمی‌شودبلکه با فشار کنترل‌شده، فلز به‌صورت پلاستیک تغییر شکل داده و به فرم مورد نظر (مثل هزارخاری یا شیار) درمی‌آید.
کاربردهای ابزار رولینگ شانه‌ای
-
ایجاد هزارخاری (Knurling / Serration):
برای تولید سطح‌های شیار‌دار روی محورها یا قطعاتی که نیاز به درگیری مکانیکی یا گیرایی بیشتر دارند. -
ایجاد دندانه‌های ظریف روی قطعات:
مخصوص قطعاتی که نیاز به انتقال نیرو یا چفت شدن دارند. -
شکل‌دهی به شیارهای موازی یا متقاطع:
مثل شیارهای روی پیچ‌ها یا قطعات اتصال. -
افزایش اصطکاک سطحی:
در ابزارآلات دستی، پیچ‌ها، یا قطعاتی که نباید در اثر لغزش از جای خود خارج شوند.
مزایای ابزارهای رولینگ شانه‌ای
-
سرعت بالا در تولید:این روش نسبت به تراشکاری یا سنگ‌زنی سریع‌تر است.
-
بدون ایجاد براده:به دلیل تغییر شکل پلاستیک، نیازی به جمع‌آوری و مدیریت براده نیست.
-
افزایش مقاومت سطحی:فشار اعمال‌شده باعث بهبود سختی سطحی و افزایش مقاومت خستگی می‌شود.
-
دقت بالا و یکنواختی:فرم ایجادشده روی تمام قطعات یکسان و دقیق است.
-
صرفه‌جویی اقتصادی:به دلیل کاهش زمان ماشین‌کاری و حذف مراحل پرداخت اضافی.
اجزای ابزار رولینگ شانه‌ای
-
بدنه ابزار:قسمت نگهدارنده شانه‌ها.
-
شانه‌ها (Dies):قطعات فولادی سخت‌کاری شده با پروفیل خاص برای ایجاد فرم دلخواه.
-
سیستم تنظیم فشار:برای کنترل عمق و میزان تغییر شکل.
انواع ابزار رولینگ شانه‌ای
-
رولینگ شانه‌ای تخت (Flat Die Rolling):
شامل دو شانه تخت است که قطعه بین آنها قرار گرفته و با حرکت رفت‌وبرگشتی شکل‌دهی انجام می‌شود. -
رولینگ شانه‌ای دایره‌ای (Cylindrical Die Rolling):
شامل شانه‌های استوانه‌ای یا دایره‌ای است که روی قطعه می‌چرخند. -
رولینگ شانه‌ای زاویه‌ای:
برای تولید شیارها یا پروفیل‌های زاویه‌دار روی سطح قطعات.
صنایع استفاده‌کننده
-
خودروسازی:تولید شیارها، هزارخاری‌ها و رزوه‌های خاص روی قطعات.
-
ابزارسازی:ساخت دسته ابزارها و قطعاتی که نیاز به اصطکاک بالا دارند.
-
لوازم خانگی:برای ایجاد اتصال محکم بین قطعات.
-
الکترونیک و تجهیزات دقیق:تولید دندانه‌ها و فرم‌های ریز سطحی.
مزایای ابزارهای خانکشی